Şirketlerin Yeni Trendi : Mentorluk

İş hayatında ve üniversite derslerinde sıkça kullanıldığına şahit olduğumuz bir kelime: Mentorluk. Hocalık etme, yol gösterme gibi tanımları akla getiren bu kelime acaba detaylı yaklaştığımızda ne anlam ifade ediyor?

Mentor kelimesinin kökeni Yunan mitolojisine dayanmakta. Odyssey’de belirtildiğine göre Ithaca kralı Ulysses savaşa gitmeden önce oğlu Telemachus’u en yakın arkadaşı Mentor’a emanet eder. Kralın savaştan dönmesi 20 yıl alır ve Mentor, kralın yokluğunda prensi en iyi şekilde eğitip yetiştirmiştir. Yani mentor kelimesinin kökeni bir insana dayanıyor. Peki günümüzde hangi anlamları taşıyor, mentor ve mentee ,mentorluk gösterilen kişi, için ne ifade ediyor, faydaları neler?

Konuyu iş hayatı açısından ele alırsak etkin bir mentorluk süreci için işinin ehli, deneyimli, destek olmayı, yol göstermeyi daha doğrusu gidilecek yolu menteesinin kendi çaba ve azmiyle bulmasına yardımcı olacak bir mentora ; gelişime açık, istekli, fikir ve projelerini uygulamaya geçirebilecek ve süreçten pozitif etkilenmesi beklenen bir menteeye ihtiyaç var.

Mentorluk sürecinin ajandası diyebileceğimiz temel mentorluk becerileriyse şöyle:

Mentorluk Becerileri

Fasilitasyon: menteenin alternatifleri düşünerek kendi yaklaşımını bulması/karar vermesini sağlamak ve yardımcı olmak                                              

Rehberlik: öneri vermek, bilgi paylaşmak, iç görüyü geliştirmek

Kariyer gelişimi: çözüm, seçenek ve kendi aksiyonlarını düşünmek için fırsat sunmak

Koçluk: performansı geliştirmek, farkındalığı ve sorumluluğu yükseltmek

Sponsorluk: kariyer gelişimine yardımcı olmak

İç ve dış networklere erişim: dahiliyet ve görünürlük sağlamak

Rol modellik: zor durumlarla ve kişilerle nasıl başa çıkıldığını göstermek

Kişisel destek: cesaretlendirmek, kabul etmek, onaylamak

Danışmanlık: işle ilgili veya kişisel meselelerde bir yansıtıcı gibi davranmak

Arkadaşlık: ilişkinin kişisel yönünü artırmak

Tüm bu becerilerin sağlıklı olarak yürütülmesi için mentorun menteenin ihtiyaç alanına hassasiyet göstermesi, doğru yaklaşım biçimini belirlemiş olması gerekiyor. Öncelikle mentorluk süreci belirlenmeli; 6 ay ya da 1 yıl gibi. Sürecin başında ve sonunda menteelere 360 derece yetkinlik değerlendirme uygulanması sürecin ne ölçüde amacına ulaştığını yorumlamak açısından faydalı. Mentor ve mentee arasında gizliliğe dayalı ilerleyen süreç gönüllülük esasına dayanıyor ve sürecin yöneticisi sanılanın aksine mentor değil mentee. FEED-BACK ,geribildirim, alışverişi sürecin olmazsa olmaz kıstası çünkü bu alışveriş sayesinde iki taraf da birbirini dinliyor, empati yapıyor ve rota belirliyor.

Türkiye’deki mentorluk uygulamalarına bakacak olursak; ilk Ar-Ge mentorlüğü programı olan ve TÜBİTAK tarafından desteklenen “Ar-Ge Mentor Ağı (ArGeMentor)”, KOBİ ölçeğindeki özel sektör firmalarının Ar-Ge ve yenilik kapasitelerini artırmalarını sağlayacak mentorluk hizmeti sunan 1 yıllık bir programdır. Program EGESYS Ar-Ge ve İnovasyon Proje Destek Merkezi tarafından yürütülmektedir. Mentorluk mekanizması ile firmalarda Ar-Ge altyapısı ve kültürünün oluşması, firmaların yenilik projeleri oluşturma, yazma ve yürütme yeteneklerinin geliştirilmesi amaçlandı. Programa, Ar-Ge ve yenilik kapasite artırımında iyi uygulama örnekleri oluşturabilecek 20 firma seçildi ve mevcut durum analizleri yapılarak her bir firma için yol haritası hazırlandı. Mentorluk uygulama aşaması 9 ay sürdü. Bir başka örneğineyse Sabancı Topluluğunda rastlıyoruz. 2008 yılında 7 mentor ve 7 menteenin bir araya getirilmesiyle oluşturulan pilot programdan gerek mentorluk yapan Sabancı yöneticileri gerekse mentee olan genç Sabancı çalışanları çok memnun kaldı. Mentorları  “Sabancı Yetkinlik Gelişim Rehber”; menteeleriyse  “Mentoring Pocketbook” ve ilave dokümanlarla destekleyen Sabancı Topluluğu 1 sene süren pilot uygulamadan fazlasıyla verim aldı ve programı devam ettirdi.

Misface platformu ise üniversite öğrencilerinin mentorlerden tamamen ücretsiz destek almalarını sağlıyor. Şuan için 25 üniversiteden 80’e yakın öğrenciye destek veren platformda 19 mentor bulunuyor ve öğrencilerin Mobil Uygulama Geliştirme, Dijital Pazarlama, Web Tasarım/Yazılım, Nöro Pazarlama, Girişimcilik, Startup Hukuku gibi birçok farklı konudan destek alabilmelerini sağlıyor. Google Play’de yer alacak uygulama için öğrencilere daha spesifik özellikler sunmayı planlıyorlar ve üniversitelerde eğitimler, kamplar, mentor-öğrenci buluşması gibi etkinlikler düzenleyerek gelişimlerini sürdürmeyi amaçlıyorlar.

Bunlar gibi farklı mentorluk uygulamaları ülkemizde mevcut. Üniversite öğrencileri ve yeni mezunlar için ayrı bir değere sahip olan mentorluk desteği geleceğin liderlerini yetiştirme açısından son derece önemli. Teknolojinin her yerde aynı şekilde kullanılabildiği günümüz dünyasında mentor-mentee eşleştirmesini doğru yapan, verimli süreç programını oluşturup sürdürebilen, bunun için yeterli vakit ve çabayı ayıran şirketler rakiplerinin önünde olacaktır. Dilerim hem bireysel  hem de kurumsal bazda pek çok artısı bulunan mentorluk uygulamaları yaygınlaşır ve diğer şirketlere örnek teşkil eder.